Zuidhorn bezit sinds kort een piëzo-proeftuin waarin de basis wordt gelegd voor een nieuwe generatie computers. De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft in de gemeente Westerkwartier tegels geïnstalleerd die onder invloed van druk een elektrische spanning produceren. Door hier over heen te lopen wordt zogenaamde piëzo-elektriciteit opgewekt. Tegelijkertijd, kunnen deze tegels ook als sensor worden gebruikt.
De proeftuin die afgelopen vrijdag werd geopend, maakt onderdeel uit van het CogniGron-onderzoeksprogramma op gebied van neuromorphische systemen. De RUG bereidt een nieuw soort computersystemen voor die op het menselijk brein zijn geïnspireerd. In die computers worden slimme materialen gebruikt waarnaar in Groningen onderzoek wordt gedaan. Aan deze nieuwe materialen wordt gewerkt door een team van materiaalwetenschappers, wiskundigen, computerwetenschappers en onderzoekers in kunstmatige intelligentie. CogniGron krijgt liefst twaalf hoogleraren en dertig promovendi om deze ontwikkeling kracht bij te zetten.
Zenuwcellen in het brein
De nieuwe generatie computers zal niet puur digitaal zijn zoals de huidige micro-elektronica. Prof.dr. Beatriz Noheda: ‘Wij kijken naar de neuronen en synapsen in ons brein. Deze rekenen met allerlei verschillende waarden die afhankelijk zijn van de input die zij krijgen van hun buren; adaptieve neuromorphe materialen die kunnen leren. De interconnectiviteit van de elementen, met andere netwerk in die nieuwe materialen, is daarom heel belangrijk. De input kan ze gevoeliger of ongevoeliger maken, net als bij de zenuwcellen in het brein. Bij deze nieuwe computers verdwijnt de klassieke scheiding tussen computergeheugen en de centrale verwerkingseenheid, wat ze in principe sneller en (energie) zuiniger maakt.
Hielke Westra, wethouder duurzaamheid en innovatie bij de gemeente Westerkwartier, zegt: ‘De rijksuniversiteit was op zoek naar een plek waar de bevindingen in het laboratorium in de praktijk kunnen worden getest. Omdat gebruik wordt gemaakt van piëzo-technologie zochten ze een plek met veel trillingen. Ons Stationspark past daar goed bij. Bovendien kunnen we dan ook aan het publiek laten zien waar de wetenschap mee bezig is.’
Ze zijn in Groningen met een heleboel interessante dingen bezig maar ik wil de titel enigzins tempereren in het enthousiasme omdat er nog een behoorlijke tijd zit tussen de kraamkamer en werkkamer. Het idee dat nieuwe computers een andere architectuur hebben dan nu gebruikelijk is interessant maar tot op heden zijn er nog geen praktische toepassingen voor de ideeën. Want neuromorphische systemen klinkt heel erg naar het idee van de Borg, een Groningse cyborg als exportmiddel is nog even wennen. Maar misschien loopt de wetenschap ondertussen al voor op de werkelijkheid want sommige politici hebben veel kenmerken van de Borg.