Open Source Software (OSS) is een blijvertje. De laatste jaren is de overstap gemaakt van de enthousiaste amateur en de universitaire omgeving naar het grote publiek.
Dat wil niet zeggen dat OSS een dominante positie inneemt, verre van dat zelfs, maar er is voldoende ondersteuning verkregen om het concept en een aantal sleutelproducten te bewerkstelligen. Algemeen gezien is het volume van OSS in de bedrijfswereld te verwaarlozen, maar op bepaalde gebieden is er een uitstekende reputatie; met web- en fileservers als belangrijkste voorbeeld. Dit is een belangrijk punt, omdat de enorme inkomsten van Microsoft voor het merendeel voortvloeien uit de desktops en de thuispc’s en het bedrijf maar wat graag de positie van IBM, HP en Sun op de servermarkt zou overnemen. Zijn ze daar net serieus mee bezig, komt er zo’n nieuw fenomeen, OSS!
Het is een historisch gegeven dat in de computerindustrie de nieuwe grote speler altijd van oorsprong een nieuwkomer is, terwijl de gevestigde, onaantastbare namen langzaam uitsterven. Microsoft is natuurlijk niet het enige automatiseringsbedrijf dat te vrezen heeft van de opkomst van OSS, de anderen hebben ook allemaal hun zwakke punten, maar met name IBM bevindt zich in een betere positie om strategieën te ontwikkelen die OSS ondersteunen, waarmee in andere sectoren weer inkomsten zijn te genereren. Voor deze spelers is het tevens een mooie gelegenheid Microsoft de pas af te snijden.
Begin 2005 kunnen we een aantal producten als gevestigd beschouwen die allemaal op servers zijn gericht. In de universitaire wereld en de ontwikkelingslanden doet OSS-software het ook goed op desktops, maar het zal nog een aantal jaren duren voordat het verschijnt op de bedrijfsdesktops. Het besturingssysteem, Linux, is dus de sleutel, gevolgd door de webserver, Apache. File- en mailservers worden ook veel gebruikt, maar bieden nog niet evenveel functionaliteit als die producten van Microsoft of Lotus. Er zijn wel producten, zoals OpenOffice, maar de marktpenetratie is nog gering. Belangrijker zijn dan ook de zogenaamde middleware-producten die ondersteuning bieden voor toepassingsontwikkeling en -gebruik.
Het bekendste OSS-middlewareproduct is MySQL, een volledig functionele databaseserver, die nu al voor onrust bij Oracle zorgt. De Java-gebaseerde toepassingsservers als JBOSS, gekoppeld aan de PHP-ontwikkelgereedschappen, zien er echter nog veelbelovender uit. BEA en Oracle hebben publiekelijk aangekondigd zich geen zorgen te maken over de nieuwe generatie OSS-systemen. Dat is misschien nu wel zo, maar dat zal niet lang duren. Zelfs IBM en HP moeten zorgvuldig nadenken over hun positie aangaande OSS (waarmee ze hardware en diensten kunnen verkopen) en hun bedrijfseigen producten.
Er zijn twee elementen die ervoor zorgen dat OSS niet in één klap de gevestigde orde omverwerpt. Over het algemeen telt dat de OSS-producten goed zijn, maar ze zijn relatief jong en beschikken nog niet over alle toeters en bellen. Ten tweede is er het belangrijke punt van ondersteuning, waarop in 2005 de nadruk zal gaan liggen. Later meer daar over.
Slechts weinigen zullen beweren dat MySQL over alle functionaliteit van de nieuwste Oracle-versie beschikt, die voor veel gebruikers van cruciaal belang kan zijn, maar een van de ergste eigenschappen van de software-industrie is dat producten worden overladen met functies. Een van de bekendste voorbeelden is Word; waar is het eenvoudige product met slechts 10 procent van de toeters en bellen van het Microsoft-product? Dat is tenslotte wat 90 procent van de gebruikers eigenlijk wil! Geldt hetzelfde ook voor toepassingsservers en databases, alleen minder duidelijk? Ik ben er vrij zeker van.
Met elke nieuwe release van een gevestigd product worden nieuwe functies toegevoegd, meestal met steeds lagere winstmarges, maar die door nieuwe releases van toepassingen worden benut. Deze toepassingen zijn vervolgens afhankelijk van de uitgebreide functies. Deze benadering kan op dit moment niet worden voorkomen, omdat leveranciers een sterke binding hebben bewerkstelligd door deze eigen toevoegingen. Er is een revolutie nodig om deze wurggreep te doorbreken, en die ligt in de toekomst van OSS!< BR>
Martin Healey, pionier ontwikkeling van op Intel gebaseerde computers en c/s-architectuur. Directeur van een aantal it-bedrijven en professor aan de Universiteit van Wales.
